Con voi xuất hiện rất nhiều xung quanh đời sống chúng ta, là hình ảnh gắn liền với rất nhiều người trong những thập kỷ vừa qua. Voi được xem là động vật có vú cực kỳ thông minh. Đây là con vật có kích thước rất lớn và nặng, có những con voi lên đến hàng tấn. Vậy thì ý nghĩa đằng sau con vật đặc biệt này là gì? Hãy cùng Giadinhvatreem khám phá qua bài viết này.
Tổng quan về lược sử loài voi
Có thể nói, hình ảnh con voi to lớn chăm chỉ làm việc đã quá quen thuộc với chúng ta. Con người đã tận dụng sức mạnh, sức khỏe của loài vật này một cách khéo léo và thông minh để cuộc sống trở nên dễ dàng hơn.
Đối với người châu Á, đặc biệt ở các nước như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia… sử dụng con voi như một công cụ làm việc. Từ cày bừa, kéo cây, chở hàng để phục vụ cho đời sống hàng ngày… cho đến việc dùng chúng như một công cụ biểu diễn thu hút người xem và kiếm kiếm tiền.
Từ thời xa xưa, nước ta đã dùng voi để tham gia vào các cuộc chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Hình ảnh voi trong lịch sử Hai Bà Trưng, các huyền thoại Tây Nguyên…càng khiến voi được tôn sùng nhiều hơn.
Trong khu vực Đông Nam Á và Nam Á, hai thần thoại đi vào lịch sử là Jataka và Panchatantra đã tôn lên được hình tượng của loài voi. Người ta còn lập đền và tôn thờ voi như một biểu tượng của sự may mắn đối với sức khỏe. Đặc biệt là tại Lào và Thái Lan, đây chính là quốc thú đại diện cho hai quốc gia này.
Ý nghĩa hình ảnh con voi trong các nền văn hóa
Voi không chỉ có ý nghĩa trong đời sống thường ngày của người dân. Đây là loài vật mang đậm nét văn hóa của một số trường phái tôn giáo, khu vực và cả đất nước. Hãy cùng tìm hiểu xem ý nghĩa biểu trưng của con vật này.
Ấn độ giáo
Một trong những loài động vật phổ biến, đại diện cho linh vật quốc gia Ấn Độ đó chính là con voi. Đây là linh vật mà người dân đất nước này rất sùng bái vì đây cũng chính là vật cưỡi của Indra. Hiểu đơn giản thì Indra chính là thần sấm sét, thần chiến tranh và thần hộ mệnh của Ấn Độ.
Có thể dễ dàng bắt gặp các tượng con voi, công trình đồ sộ về con vật này được khắc họa với nhiều tư thế khác nhau. Người ta sẽ đặt các công trình này tại những nơi linh thiêng, thờ cúng của Ấn Độ để tôn vinh và thể hiện sự biết ơn chúng.
Với ý nghĩa voi là động vật duy nhất có tay ( được giải thích theo thánh ca Ấn Độ), họ cho rằng đây chính là biểu tượng của sự cho đi và sẽ nhận lại được một điều tốt đẹp. Đây cũng là biểu tượng của sự thịnh vượng, giàu có, bởi trong thời kỳ ngày xưa, chỉ có những người có tiền mới có thể sở hữu voi.
Phật giáo
Còn đối với phật giáo, voi chính là đại diện cho sức mạnh phi thường. Một con voi với cân nặng, kích thước của chúng có thể phá hủy mọi thứ, đây được coi là sức mạnh tâm thức. Người ta cho rằng nếu thực hành tu pháp và tu tâm thì sẽ có được sức mạnh giống như một con voi trắng.
Đặc biệt voi trắng 6 ngà được dùng để làm vật cưỡi cho Phổ Hiền Bồ Tát. Đây chính là linh vật thể hiện sức mạnh trí tuệ và đỉnh cao của 6 giác quan có khả năng siêu nhiên. Chính là một biểu tượng thông minh, hiền giả khi nhập vào bụng mẫu hậu Siri Mahamaya.
Một nghi lễ được coi là linh thiên trong Phật giáo đó là Mandala (Mạn Đà La) đã dùng con voi để dâng lên cho Đức Phật. Một con voi thông thường có thể đi quanh vụ trụ 3 vòng mỗi ngày, thể hiện sức mạnh hùng hậu, có thể thống trị dòng tộc. Đây cũng là vật cưới của Súc Bệ Phật và nữ thần Balabadra.
Văn hóa người Việt nói chung
Nhắc đến voi thì phải nhắc đến lịch sử chiến đấu vang dội của nước ta. Từ thời xưa, hình ảnh con voi đã xuất hiện như một biểu tượng của sức mạnh quyền lực. Trong truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh xuất hiện hình ảnh Voi chín ngà chính là sính lễ mà vị vua Hùng yêu cầu chàng rể của mình phải đáp ứng được nếu muốn cầu hôn Mị Nương.
Hay là hình ảnh Trưng Trắc, Trưng Nhị cầm giáo lên đường đánh giặc trong tư thế cưỡi voi một cách mạnh mẽ. Sử sách cũng đã đề cập rất nhiều đến voi trong các cuộc chiến hào hùng dân tộc.
Đến khi thời bình, con voi tiếp tục xuất hiện xung quanh chúng ta tuy nhiên với một hình ảnh khác biệt. Người ta đã biết tận dụng sức voi để hỗ trợ đời sống sản xuất như cày cấy, vận chuyển hàng hóa…
Chúng cũng được sử dụng trong nghệ thuật biểu diễn thông qua các bức tượng đá, tượng sắt. Trên trống đồng Đông Sơn ngày xưa, những chiếc thạp hoa nâu… hình ảnh voi cũng được khắc họa nổi bật trên đó.
Tây Nguyên
Vùng đất Tây Nguyên có lẽ chính là vùng đất mẹ của voi, hình ảnh chú voi đã quá đỗi thân thuộc và gắn liền với người dân bản Địa. Đặc biệt là dân tộc Ê Đê tại đây là những người vẫn giữ được nét đặc trưng của những chú voi này.
Đây chính là biểu tượng bảo vệ buôn làng của người dân. Người Ê Đê có tín ngưỡng tôn súng con voi, họ tin rằng đây chính là biểu tượng đại diện cho sức mạnh của cả làng. Do đó, những con voi tại Tây Nguyên được bảo vệ một cách kỹ lưỡng.
Cho đến hiện nay bạn vẫn có thể nhìn thấy hình ảnh những chú voi đi trên đường thông qua các lễ hội lớn của Tây Nguyên. Cụ thể là tại lễ hội Cà Phê 3 năm tổ chức một lần sẽ luôn có văn hóa diễu hành voi. Một đàn voi với kích thước khổng lồ, có tuổi đời lâu năm sẽ diễu hành đi trên khắp con đường Tây Nguyên.
Hay hình ảnh voi Tây Nguyên xuất hiện trên trống đồng cũng được khắc họa chi tiết. Trống đồng chính là di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, do đó hình ảnh con voi xuất hiện càng làm tăng thêm giá trị cho nhạc cụ này.
Trong Văn hóa đại chúng
Tại seagame Lào 2009, voi chính là linh vật tại đây, một cặp voi trắng xuất hiện với phong thái hùng mạnh trong bộ trang phục dân tộc Lào. Linh vật đực có tên là Champa và con cái có tên Champi, đây chính là biểu tượng cho vương quốc Lan Xang trong truyền thuyết. Giải thích kỹ hơn có nghĩa là vương quốc triệu voi.
Hình ảnh con voi đại diện cho sức mạnh thể thao của các đội tham gia. Ngoài ra chúng cũng mang ý nghĩa hoạt náo, vui vẻ và tạo không khí rực lửa cho các trận đấu sắp diễn ra.
Con voi trong thành ngữ văn học Việt Nam
Với văn học Việt Nam ngày nay, bạn có thể dễ dàng thấy những câu ca dao tục ngữ, bài thơ, đoạn văn… xuất hiện hình ảnh con voi. Cụ thể một số câu ca dao phổ biến như:
Mười voi không bằng bát nước xáo: Câu này có nghĩa là những người hay huênh hoang nhưng thực chất lại chẳng có gì.
- Tránh voi chẳng xấu mặt nào: Chỉ ra quan điểm mọi việc đều nên được bình thường hóa, đừng chấp nhặt với người khác.
- Thầy bói xem voi: Ý nói cachs đánh giá, quan sát một cách phiến diện chỉ rõ một mặt và mặt còn lại thì chưa đả động gì.
- Được voi đòi tiên: Chỉ những người tham lam, đòi hỏi quá mức.
- Khỏe như voi: Ngụ ý những người có sức mạnh như voi.
Kết luận
Hình ảnh con voi đã được chúng tôi khái quát lại một cách vô cùng chi tiết. Với những thông tin này tại chuyên mục sống đẹp chắc chắn bạn sẽ càng hiểu hơn về loài voi trong văn hóa Việt Nam và Quốc tế.
