Bộ luật Hình sự hiện hành đang quy định 5 tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, gồm: tội hiếp dâm trẻ em, tội cưỡng dâm trẻ em, tội giao cấu với trẻ em, tội dâm ô đối với trẻ em và tội mua dâm đối với người chưa thành niên.
Công tác đấu tranh với tội phạm xâm hại tình dục trẻ em (XHTDTE) còn nhiều khó khăn
Theo đánh giá của Tòa án Nhân dân tối cao, trong 4 năm (từ 2014 đến 2017), số vụ án và số bị cáo XHTDTE có xu hướng giảm dần qua các năm. Tuy nhiên, tình hình các tội phạm XHTDTE có chiều hướng tăng lên về tính chất và mức độ nghiêm trọng. Các hành vi hiếp dâm, giao cấu và dâm ô trẻ em còn xảy ra nhiều và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển bình thường của trẻ em, trong đó, nhiều vụ án gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Báo cáo của Tòa án Nhân dân tối cao cho thấy, trong 5 năm (từ 2013 đến 2017), tòa án đã thụ lý 8.254 vụ án/8.892 bị cáo; trong đó đã xét xử 7.586 vụ án/8.113 bị cáo, trả hồ sơ cho Viện Kiểm sát là 549 vụ án/612 bị cáo. So với tổng số vụ án đã thụ lý, tỷ lệ trả hồ sơ cho Viện Kiểm sát chiếm 6,65% số vụ án và 6,88% số bị cáo.
Theo báo cáo của Bộ Công an, chỉ tính riêng năm 2018 có 1.547 vụ xâm hại trẻ em được phát hiện với 1.669 đối tượng, xâm hại 1.579 em, giảm 2,8% so với năm 2017. Trong đó, số vụ án XHTDTE là 1.269 vụ (chiếm 82% so với tổng số vụ xâm hại trẻ em), với 1.233 đối tượng, xâm hại 1.141 trẻ em.
Ông Nguyễn Chí Công, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học Tòa án Nhân dân tối cao cho biết, trong quá trình xét xử các vụ án xâm hại tình dục, các lực lượng chức năng gặp rất nhiều khó khăn trong phát hiện, thu thập chứng cứ, giám định chứng minh tội phạm do thiếu dấu vết, chứng cứ. Đối tượng có hành vi xâm hại thường khôn khéo che đậy hành vi phạm tội của mình, kể cả việc đe dọa, khống chế nạn nhân.
Mặt khác, trẻ em chưa đủ nhận thức để có thể nhận biết đâu là các hành vi xâm hại tình dục, nhiều trẻ em bị khủng hoảng tâm lý, trầm cảm nặng sau khi bị xâm hại, nên không thể trình báo hoặc khai báo không thống nhất với cơ quan chức năng. Nhiều gia đình vì danh dự hoặc sợ ảnh hưởng đến tương lai con cái mà không tố giác tội phạm…
Để kịp thời đấu tranh và phòng ngừa loại tội phạm này, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, và thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch triển khai thi hành Bộ luật Hình sự 2015, Tòa án Nhân dân tối cao đã dự thảo Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán hướng dẫn áp dụng Điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 về các tội xâm phạm tình dục.
Cụ thể, Nghị quyết này hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 141 về tội hiếp dâm, Điều 142 về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, Điều 143 về tội cưỡng dâm, Điều 144 về tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi, Điều 145 về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, Điều 146 về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi và Điều 147 về tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm của Bộ luật Hình sự; việc xét xử vụ án xâm hại tình dục tại Tòa án.
Dự thảo Nghị quyết cũng quy định về một số tình tiết định khung hình phạt như phạm tội có tổ chức, phạm tội đối với người có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục hay có tính chất loạn luân…
Vụ án ông già 77 tuổi dâm ô trẻ em. Ảnh minh họa
Đề xuất bổ sung hình phạt với các đối tượng xâm hại trẻ em
Mới đây, Tòa án Nhân dân tối cao phối hợp với cơ quan Phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc tế (UNODC) vừa tổ chức hội thảo tham vấn đối với dự thảo Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao hướng dẫn các Điều 141, 142, 143, 144, 145, 146 và 147 của Bộ luật Hình sự. Tại hội thảo, các chuyên gia đã đóng góp ý kiến liên quan đến một số điều khoản trong Nghị quyết, trong đó có một số nội dung đáng chú ý cần làm rõ và quy định cụ thể như: thế nào là hành vi tình dục khác, các thủ đoạn dùng để hiếp dâm; những quy định liên quan đến hành vi dâm ô, những trường hợp phải loại trừ, những hành vi không phải là dâm ô… Trước thực trạng gia tăng về số vụ án, mức độ nghiêm trọng của tội phạm xâm hại trẻ em, nhiều ý kiến cho rằng cần có thêm hình phạt để tăng tính răn đe.
Đánh giá việc ban hành Nghị quyết hướng dẫn, ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐTBXH) cho rằng, xuất phát từ một số vụ việc xâm hại tình dục người chưa thành niên đã chỉ ra những vướng mắc mà pháp luật chúng ta không truy tố được thì việc ban hành Nghị quyết hướng dẫn rất cần thiết. Tuy nhiên, việc hướng dẫn cần nêu cụ thể các hành vi bởi cùng một hành vi như vậy ở các quốc gia khác họ xử lý được, xử lý nhanh, nhưng ở Việt Nam lại rất khó xử lý vì lúng túng trong việc xác định các hành vi phạm tội. Vì vậy, việc hướng dẫn cần phải bổ sung các quy định cho phù hợp.
Nguồn: https://giadinhvatreem.vn/
